Demir Eksikliği

2022-12-13

Vücudumuzun temel minerallerinden olan demir, vücutta üretilmediği için besinler yoluyla gereksinim alınmalıdır. Demirin vücuttaki en önemli görevi ‘hemoglobin’ yapımıdır. Hemoglobin, kanımızda ve alyuvarlarda bulunur ve dokuların yaşamını devam ettirebilmesi için gerekli olan oksijen taşıma işlemini gerçekleştirir.

DEMİR EKSİKLİĞİNİN GÖRÜLME NEDENLERİ NELERDİR?

Genellikle büyümenin hızlı olduğu çocukluk ve ergenlik çağı ile birlikte hamilelik döneminde ortaya çıkar. Demir içeriği düşük olan besinlerin tüketilmesi ve ayrıca besin yoluyla alınan demirin emiliminin güç olması demir eksikliğinin (kansızlığın) ortaya çıkışını hızlandırır. Düşük sosyo-ekonomik düzeyde olanlar, vejetaryenler (et yemeden beslenenler), kadınlarda ise periyodik dönemlerdeki –menstürasyon gibi durumlarda kansızlık sıkça görülür.

DEMİRDEN ZENGİN BESİNLER

Demir, birçok besinde doğal olarak bulunmaktadır. Hayvansal kaynaklı besinlerden alınan demir (emilim oranı yaklaşık %25), bitkisel kaynaklı besinlerden alınan demire (emilim oranı yaklaşık %5) göre daha kolay emilir.

Kırmızı et
Hindi
Yumurta
Kuru meyveler (kuru üzüm, kuru erik, kuru incir, hurma, kuru kayısı gibi)
Kuru baklagiller (kuru fasulye, mercimek, nohut, iç bakla, barbunya gibi)
Pekmez, Tahin helvası
Yağlı tohumlar (fındık, ceviz, badem gibi)
Zenginleştirilmiş tahıllar
Yeşil yapraklı sebzeler (roka, ıspanak, pazı, maydanoz, nane, brokoli, dereotu gibi)

DEMİR EKSİKLİĞİNDE ÖNERİLER

Demir emiliminizi arttırabilirsiniz. Bunun için demir içeren besinleri C vitamini ile birlikte tüketmeyi tercih edin. Çünkü C vitamini, demirin vücutta daha iyi kullanılmasını sağlar. Örneğin; emilimi arttırmak için; portakal suyunun içine pekmez karıştırabilir, sebzeleri et/kıyma ile pişirebilir, kurubaklagil yemeklerinin yanında bol limonlu salata tercih edebilirsiniz..

Çay tüketimi ve kansızlık oluşumuz da çok merak edilir. Çayda bulunan bazı doğal bileşikler yemek ile aldığınız demirin vücutta emilimini engelleyebilir. Ancak c vitamini bu olumsuzluğu giderir. Riskli gruptakiler çayı limonla tüketerek bu riskin önüne geçebilir, bazı çalışmalarda yemekten 1 saat sonra içilmesininde olumsuz etki yapmadığını gösteriyor.

Diyetisyen Seher İlhanlı